zondag 9 augustus 2015

Jong geleerd

Op mijn hotelkamer in Berlijn viel ik al zappend midden in een ARD-documentaire over geweld tegen scheidsrechters op de Duitse amateurvelden.
Ik kreeg een treurige opsomming van hevige geweldsincidenten voor mijn kiezen. Arme Duitse amateurscheidsrechters, die alleen maar lekker een wedstrijdje willen fluiten maar het zwaar moeten ontgelden als gefrustreerde of doorgesnoven voetballers zich benadeeld voelen, en er gelijk maar op los tieren en timmeren - het gaat de fluitisten daar al net zo slecht al hier in Nederland.
Toen ik zelf nog zaalvoetbalde onder KNVB-vlag, floot ik voor mijn Amsterdamse club Rap regelmatig een potje in pakweg de 127e klasse onderbond, gewoon omdat er geen scheids beschikbaar was en ik de beroerdste niet ben. Vaak ging dat wel goed, en vaak ook werd dat gewaardeerd. Maar ik heb ook vaak zat beledigingen en bedreigingen over me heen gekregen.
Zo floot ik een keer, op lief verzoek van beide heren aanvoerders, een wedstrijd tussen twee mij onbekende teams die, zo bleek achteraf, nog een appeltje met elkaar te schillen hadden naar aanleiding van een eerder treffen, op gras.
Was ik vooraf nog de aardige vent die hen uit de brand hielp - vanaf mijn eerste fluitsignaal voor de aftrap werd ik volledig en strikt persoonlijk verantwoordelijk gehouden voor alles wat zich op het veld voordeed. Het ging er van meet af aan veel te fel en driest aan toe. De spelers leken ieder gevoel van eigen verantwoordelijkheid en van waardigheid te hebben afgelegd - het was voelbaar aan mij, en alleen aan mij, om hun confrontatie in goede banen te leiden.
Na een minuut of tien, waarin ik zó veel had moeten fluiten dat mijn oren ervan tuterden, werd een speler in het strafschopgebied onderuit geschopt. Ja, geschopt - hier hoefde je echt de tv-beelden niet van terug te zien, om zeker te weten dat de bal op de stip moest. En de dader subiet twee minuten langs de kant.
Ik floot, wees naar de stip en zond de overtreder gedecideerd heen.
Direct stond er vijf, zes man heel dicht om mij heen te schreeuwen en te schelden. De ene partij was des duivels over de begane overtreding, de andere vond dat ik gek geworden was om zoiets onbenulligs een strafschop voor te geven. "Dit is héél dom wat jij nu doet, mannetje!", bulderde een speler tegen mij, met zijn gezicht vlakbij het mijne.
Ik deed een stap terug en riep, met een merkwaardig soort kalmte over mij heen, beide aanvoerders bij me. Zei dat ik de match zou staken als het niet fatsoenlijk kon, tegen elkaar en tegen mij.
Beide heren zegden toe, al sprak hun lichaamstaal ook nog iets anders uit: ze waren allebei allang niet meer zo gelukkig met mij als vlak voor de wedstrijd nog zo enorm het geval was.
Er bleek geen houden aan. Slechts enkele minuten later zette iemand een vliegende tackle in op een doorgebroken tegenstander. De waanzinnige miste, en kwam zelf dermate ongelukkig terecht dat we het door de hele hal hoorden kraken: gebroken been.
Mooi zo, dacht ik opgelucht, terwijl zijn jammerlijk gegil weerklonk, nu kan ik de wedstrijd reglementair staken.
De dramatische gebeurtenis koelde in beide kampen de wederzijdse opgefoktheid. Gelaten zag men toe hoe de gewonde met lachgas moest worden weggemaakt door ambulance-mensen, alvorens hij op een brancard kon worden gelegd en afgevoerd.
Bij het afwikkelen van de formaliteiten op het wedstrijdformulier lieten beide aanvoerders eensgezind blijken dat ze mij maar een scheidsrechter van likmevestje vonden. "Je moet het wel in de hand houden hè", zei de één streng. "Maar ja... toch bedankt dan maar", vulde de ander ironisch aan.
Na het douchen bleken beide teams in de kantine samen aan tafel en het bier te zitten - verbroederd door mijn wanprestatie.
Terug naar de documentaite op de ARD.
Het Duitse voetbal is naarstig op zoek naar middelen om het geweld en het gebrek aan wederzijds respect op de amateurvelden het hoofd te bieden.
Er kwam een speciale gedragscoach aan het woord, die tijdens trainingen meedoet met amateurs, en hen dan een spiegel voorhoudt door ze te jennen en provoceren, en ze daarna te laten inzien dat het uiteindelijk allemaal bij jezelf begint, de keuze om wel of niet door het lint te gaan op het veld. De gedragscoach merkte fijntjes op dat voetballers wel als vanzelfsprekend respect verwachten - nee, éisen van scheids en tegenstanders, maar dat ze dat andersom niet automatisch bieden. "Eerst moet altijd de ander respectvol zijn naar hen, voordat ze zelf respect kunnen hebben. En zo komen we er natuurlijk nooit."
Dat lijkt me nog een lange weg te gaan, voor deze gedragscoach, met miljoenen amateurs die wel een bezoekje van hem kunnen gebruiken.
Kansrijker lijkt het frisse idee van een voetbalvader om bij de jeugd scheidsrechters af te schaffen, de ouders in een speciaal vak op ruime afstand van het veld te houden, en het spel en de regels dus helemaal aan de kinderen zelf over te laten.
Het lijkt te werken, als je de mensen moet geloven die meewerken aan dit door de Duitse bond omarmde experiment. Zonder de razernij van voetbalouders langs de kant, en door ze zelf verantwoordelijkheid te laten dragen, zijn de jeugdige voetballertjes alleen maar lekker aan het ballen, respectvol en alles.
Er werden beelden getoond van een wedstrijdje van C-junioren, die op deze manier met elkaar voetbalden. Het zag er allemaal heel plezierig uit. En niet alleen vooraf, maar ook na afloop (uitslag: 1-1) werden de handen beleefd en vriendelijk gedrukt. Het leek wel een wonder. En daarmee sloot de documentaire af - dít is de oplossing, zo was de onuitgesproken boodschap.
Toch was er iets waardoor ik met een zeker onbehagen bleef zitten.
De symptomen bestrijden is één, maar ik hoorde in de documentaire nagenoeg niets over de oorzaken.
In de getoonde flitsen van de kinderwedstrijd was onder meer de late gelijkmaker te zien, die gemaakt werd door de bezoekertjes. Het doelpuntenmakertje snelde, achtervolgd door jubelende teamgenootjes, euforisch richting de zijkant van het veld, waar de reserves en teambegeleiders opgesteld stonden. Op hun beurt renden reserves en staf extatisch het veld in. Samen vormden ze een uitzinnige kluwen van uitgebarsten vreugde. Het leek wel of ze verlenging in de Europacupfinale uit het vuur hadden gesleept.
Net als op televisie.
Wat ik zag: een gelijkspelletje, op een doodgewone zaterdag, op een amateurveld ergens in Duitsland. Een potje kindervoetbal.
Meer niet.
(Foto: Rißmann)

donderdag 6 augustus 2015

Tomboy in Sektor 4

Ze wurmt zich door de rijen van ons sta-vak heen omhoog, komt dichterbij, en wringt zich dan ook langs mij heen. Ik twijfel, terwijl mijn ogen van haar slordige page-kapsel omlaag glijden naar haar ongeschminkte gezicht, of ´ze´ eigenlijk wel een ze is. Haar vermoeide blik, haar samengeknepen lippen - ze kunnen ook van een zachtgebouwde jongeman zijn.
Normaal gesproken zie ik het meteen, of er een tomboy in het spel is, dan wel een meisjesachtige jongen. Nu hapert mijn radar. Wel betrap ik mij op deze gedachte: ze is óf een leuke tomboy, of anders een merkwaardige jongen.
Ze - ik kijk nog eens héél goed, en besluit dat ze een ze is - waadt terug door het gedrang, met geconcentreerd-gepijnigde blik, drie bier tussen haar ranke handen geklemd.
Op weg naar haar vriendin? In Sektor 4 staan traditiegetrouw veel vrouwelijke Union-fans, vaak ook stelletjes. Ze is hier vast met haar liefje.
Links van ons, een paar meter lager in het vak, komt ze met haar bier ter bestemming aan. Ik zie hoe haar pony een stukje opveert omdat ze met kracht lucht uit haar linkermondhoek omhoog blaast, als een locomotiefje dat opgelucht stoom laat bij het binnenrollen van een station.
Tommie, zo noem ik haar maar, geef een pintje af aan een bolle meneer met een blij maar verkreukeld hoofd waar bijna geen tanden in zitten. Die meneer lijkt me niet helemaal goed.
Het tweede biertje dat ze afgeeft, belandt in handen van een lange, slanke jongen met een gaaf gezicht, waarin een vlassnorretje domineert. Hij is zichtbaar een paar jaar jonger dan Tommie, een jochie nog, maar oogt niettemin soeverein. Tommie kijkt gelukzalig op naar hem, terwijl ze met hem proost. Hij kijkt wat stuurs terug, proost onwillig mee.
Ik kan het allemaal goed volgen. De wedstrijd moet nog beginnen, Tommie en de jongen staan met hun rug naar het veld, de jongen in gesprek met de bolle meneer die niet helemaal goed is.
Tommie vlijt zich tegen de jongen aan, die een kop boven haar uitsteekt. Ze drukt haar hoofd tegen zijn schouder en aait hem met haar vrije hand over zijn buik.
De jongen lijkt niets te merken, geeft in ieder geval geen sjoege. Met gefronste wenkbrauwen luistert hij naar de bolle meneer.
Tommie laat haar hand zakken, streelt nu zijn bovenbeen. Daarbij kust ze teder zijn arm. Kijkt verlangend naar hem op.
Er komt niets terug.
Dan glijdt haar hand van de voor- naar de binnenkant van zijn bovenbeen, wrijft over zijn lies. Ze wil een kus, ze hunkert, al is het maar een heel klein zoentje. Zijn blik blijft echter strak gericht op de meneer - hij kijkt zelfs niet op haar neer. Haar jongen is van steen.
Ik kan er niet meer naar kijken.
Tommie wordt gedurende de wedstrijd nog een paar keer bier halen gestuurd. Dat doet ze met overgave. Na het laatste fluitsignaal krijgt ze een zuinig kusje van haar slungel. Ze straalt van geluk.
******
(Foto: Rißmann)

zaterdag 11 oktober 2014

rondje langs de velden met Peter Wijker (deel 5 van 5 - slot)

Om wat bij te komen van al onze ontmoetingen met Groten der Aarde in dit weekend, leek Heerenveen - PSV een mooi neutrale afsluiter: keurig publiek, geen onvertogen woord, en na afloop allemaal weer met de handjes boven de dekens onder de wol.
Helaas had ik de pech dat ik naast een zeer enthousiaste meneer had plaatsgenomen, een soort van achtergebleven neefje van Foppe de Haan, die mij gedurig op mijn afgetrainde rechterdij sloeg bij spannende taferelen, daarbij ongenadig hard Friese teksten in mijn rechter-oor loeiend. Nu heb ik aan die kant al een fikse gehoorbeschadiging overgehouden door mijn carrière als rockdrummer - na het gebrul van Foppe II, die na de 1-0 van Heerenveen meneer Wijker en mij vol passie tegen zijn Friese lijf drukte en daarbij zijn longen flink liet klapperen, ben ik denkelijk weer enkele procenten omlaag gegaan in mijn gehoor.
Met een blauw-wit geslagen dij en tuterende oren toog ik naar huis. "Leg mij maar op de middenstip", zuchtte ik uitgeteld tegen Petertje, toen hij mij moe maar voldaan bij het station afleverde.
******
SC Heerenveen - PSV, 28 september 2014: 1-0 (0-0), Eredivisie. Toeschouwers: 25.632.
******
(Foto van Rißmann)

rondje langs de velden met Peter Wijker (deel 4 van 5)

Zelfs op het knusse Woudestein, waar meneer Wijker en ik op zondag genoten van een opwindend potje voetbal, was een BN´er van letterlijk groot formaat present.
De in Rotterdam nog altijd uitermate populaire minister Ivo Opstelen bleek deze middag net als wij gewoon lekker op de fanatieke Robin van Persie-tribune plaats te hebben genomen. Sterker nog, hij ging zowat pal voor ons op een stoeltje zitten, en liet zich uitgebreid op de schouders slaan door stadgenoten die zich heerlijk veilig voelden, met Mr. Law & Order himself in hun gelederen.
Voor de show stond de gevierde opper-bromsnor ook nog wat genadeloze zero-tolerance-aanwijzingen te geven aan de dienstdoende agenten en stewards (zie foto) - kortom, de Robin van Persie-tribune kon rustig slapen.
Wie schetst echter de verbazing van mij en meneer Wijker, toen bleek dat links en rechts om ons heen, jeugdige Excelsior-knaapjes doodgemoedereerd dikke joints stonden weg te toeteren. Wij voelden ons natuurlijk vreselijk bedreigd door deze gevaarlijke drugsklanten, maar... onze spierballenminister greep helemaal niet in!
En het werd nog erger, want toen de aanhang van Excelsior buitengewoon onsmakelijke (ofschoon geheel terechte) spreekkoren aanhief tegen het arbitrale trio ("Higler weet de uitslag al"; "KNVB, maffia"; "En steek die vlag maar in je reet"), lachte de anders altijd zo onvermurwbare fatsoensridder Opstelten bulderend van plezier mee.
Sidderend van onveiligheid, en geschokt door zoveel gebrek aan normen en waarden, ontvluchtten meneer Wijker en ik na het laatste fluitsignaal spoorslags dit ongedachte oord van verderf.
******
Excelsior - SC Cambuur, 28 september 2014: 1-1 (1-0), Eredivisie. Toeschouwers: 3.227.
******
(Foto: minister Opstelten handhaaft de orde op Woudestein, althans zo lijkt het in eerste instantie - foto van Rißmann)

rondje langs de velden met Peter Wijker (deel 3 van 5)

De celebs bleven ons dit weekend maar om de oren vliegen.
In Dordrecht bleek ´s avonds gewoon keihard actrice en zangeres Cher een bekennende fan van het sympathieke FC Dordrecht.
Cher had geen enkele moeite met opgaan in de vrolijke kluwen diehard-fans, die achter het doel moedig haar team toezong, de volle 90 minuten lang, ook al was de hoop op zelfs maar een puntje tegen Vitesse al snel verkeken.
"Zijn jullie een stelletje?", informeerde een Dordtenaar belangstellend, nadat meneer Wijker en ik met hem in gesprek waren geraakt.
Deze onverwachte en ook wel wat wonderlijke vraag liet zich verklaren uit het feit dat de Dordtse tribunes regelmatig ook homo´s worden gesignaleerd. "En die schreeuwen net zo hard ´Homo!´tegen spelers van de tegenstander, hahaha!", aldus de hartelijke Dordtenaar.
En we hadden het natuurlijk kunnen weten, met Cher prominent tussen het volk in het stadion.
Mooie club, FC Dordrecht!
******
FC Dordrecht - Vitesse, 27 september 2014: 2-6 (0-2), Eredivisie. Toeschouwers: 3.862.
******
(Foto: niemand minder dan wereldster Cher stond naast Peter Wijker in de rij voor bier met een boordje worst - foto van Rißmann)

rondje langs de velden met Peter Wijker (deel 2 van 5)

Na het avontuur in Eindhoven togen meneer Wijker en ik ´s anderendaags naar Barendrecht, om aldaar dan toch maar eens het amateurvoetbal een kans te geven.
Dit bleek een vergissing.
Moeizaam geschuifel van FC Hellepie tegen VV Weetnie - dat was wel zo ongeveer het beeld dat zich in vertraging ontvouwde op het kunsgrasmatje in Barendrecht, dat werd omzoomd door overwegend stokoude toeschouwers. Petertje en ik voelden ons deze middag wel heel erg jong - dát was dan wel weer eens fijn.
We veerden even op toen vlak achter ons niemand minder dan de legendarische beukspits Geert den Ouden in het gras bleek te zitten. Maar ook Geert kon het allemaal niet aanzien, en sloeg van afschuw zijn hand voor de ogen.
Net als Geert den Ouden laten meneer Wijker en ik de Topklasse voorlopig maar even voor wat het is. En hoe hoog dat vooral bij meneer Wijker zit, bleek na afloop wel, toen hij zijn gevoel over deze wedstrijd omzette in een graffiti-boodscahp, die hij op de parkeerplaats naast het stadionnetje met zijn witte spuitbus op een muurtje kalkte.
******
BVV Barendrecht - Sparta Nijkerk, 27 september 2014: 1-1 (0-0), Topklasse (zaterdag). Toeschouwers: ca. 400.
******
(Foto´s: Geert den Ouden kan het allemaal niet meer aanzien in Barendrecht (boven) * Peter Wijker vindt de pot geen ruk aan, pikt dit niet, en maakt daar een graffiti-boodschap over op de parkeerpaats - foto´s van Rißmann)

rondje langs de velden met Peter Wijker (deel 1 van 5)

Samen met collega-voetbalslaaf Peter Wijker was ik onlangs weer eens een fijn weekendje op voetbalpad.
Dit keer bleven we in Nederland, en we begonnen ons heerlijk weekendje met de zinderende pot tussen FC Eindhoven en VVV op de vrijdagavond, die door de vol hartstocht spelende gastheren nipt werd gewonnen.
Na afloop van het spectakel op het veld werd ik door clubicoon Yvonne meegetroond naar de catacomben van het Jan Louwers Stadion, waar de sympathieke hoofdtrainer Jean-Paul de Jong een exclusieve audiëtie voor mij en meneer Wijker hield.
JP is al vele jaren een grote held van mij, die een hoop zeldzame deugden in één persoon combineert: als sportman altijd voorop gaan in de strijd, met toewijding, passie, loyaliteit en strijdlust - maar daarnaast ook als mens toegankelijk, geen poespas, en in voor een geintje. Zo lopen er niet veel rond.
JP en ik haalden gouden herinneringen op aan zijn glorie-tijd bij FC Utrecht, inclusief vertoning (op de laptop van JP zelve) van de diverse guitige optredens in tv-spotjes waarin JP destijds links en rechts opdook.
Compaan Wijker, doordeweeks bevlogen trainer van een roedel F´jes bij het Groningse v.v. Helpman, kon tussendoor zijn visie kwijt op tactiek en wedstrijdmentaliteit van FC Eindhoven - JP hoorde het allemaal geduldig aan, wat meneer Wijker allemaal aan tactische praatjes raaskalde: van W-systeem tot Kerstboomformule, en van knijpende backs tot bijtende spitsen. Er werden weliswaar geen aantekeningen gemaakt, maar JP hing in opperste concentratie aan zijn lippen.
Hoogtepunt van deze zonnige ontmoeting was echter het moment waarop ik fijntjes opmerkte dat JP en zijn ploeg de punten vandaag in Eindhoven hadden weten te houden, simpelweg omdat FC Eindhoven vandaag baas in eigen huis was.
"Hé... schrijf die maar op!", instrueerde JP gedecideerd zijn achter hem gezeten assitent.
Als Eindhoven straks in mei via de na-competitie promoveert, en het Eindhovens Dagblad kopt dan trots ´FC Eindhoven baas in eigen huis!´, dan weet u waar JP het vandaan heeft.
******
FC Eindhoven - VVV Venlo, 26 september 2014: 1-0 (1-0), Jupiler League. Toeschouwers: 2.774
******
(Foto: de kroonprins van het Nederlandse trainersgilde (rechts) en zijn trouwste aanhanger (links) - foto van Peter Wijker)